Op naar de Lau groep

Fulaga - View over the village and reef

By Minke

27 augustus 2022

Wat genieten we van het leven in Savusavu. Hier kunnen we ’s avonds weer eens even een biertje drinken en heerlijk lokaal uit eten. Dit is iets wat we echt gemist hebben in Frans Polynesië en waar we dan ook vol van genieten. Maar wanneer we een weervenster zien om naar de Zuidelijke Lau groep te zeilen gaat de knop om. De eilanden van de Lau groep liggen in het zuid oosten van Fiji en dat is tegen de heersende wind in. Eens in de zoveel tijd draait de wind dusdanig dat er een weergaatje ontstaat om zeilend die kant op te kunnen. Wetende dat we misschien wel weer een paar weken moeten wachten op het volgende gaatje is de keuze snel gemaakt. We gaan naar Fulaga. En dus hebben we twee dagen om alle boodschappen te doen en de boot voor te bereiden op een paar maanden off the grid zeilen.

Het weervenster is dusdanig dat we in een keer naar de meest zuidelijke eilanden van de Lau groep kunnen varen. Na ruim anderhalve dag zeilen in perfecte weersomstandigheden komen we in de vroege morgen aan bij de pas van Fulaga. Het water in de pas is vlak en vooral kraakhelder, zodat we goed de ondieptes en het rif kunnen zien. Op ons gemakje varen we naar binnen. De lagoon van Fulaga is beschut en vooral ondiep. Met een maximale diepte van 13 meter, voor zover wij gezien hebben. We zien gelijk al de meest prachtige plekken om te ankeren, maar varen eerst naar het hoofdeiland in de lagoon. Vanaf hier kunnen we het dorp bezoeken voor onze sevusevu.

Kava session at the house of our host family
Drinking a green coconut - Fulaga

Sevusevu

In Fiji is het belangrijk dat je altijd eerst het dorp en het dorpshoofd bezoekt voor sevusevu. Tijdens de sevusevu vraag je toestemming om te ankeren en te leven in de wateren van het desbetreffende eiland. Als welkomstgeschenk biedt je een bos kava aan. Na het ontbijt gaan we naar de kant voor onze eerste sevusevu. Stiekem ben ik nog wel een beetje zenuwachtig ook. Wat als een dorpshoofd besluit je geschenk niet aan te nemen en geen toestemming te geven?

Vlak voor het dorp haal ik mijn sarong uit de tas en knoop deze om. De kledingvoorschriften in Fiji, en zeker op deze meer afgelegen eilanden, zijn strikt. Vanaf de schouders tot over de knieën ben je bedekt, waarbij de meeste dames hier een sarong/zulu dragen en een t-shirt. Ik dus ook.

‘Bula bula!’ Soki komt ons aan het begin van het dorp tegemoet lopen. Hij begeleidt ons naar het dorpshoofd voor onze Sevusevu. We zitten tegenover het dorpshoofd op de grond op een gewoven mat. Soki doet namens ons het woord en biedt de kava aan. Er wordt een gebed uitgesproken en daarna richt het dorpshoofd zich tot ons. Het blijkt dat we de eerste zeilers van het seizoen zijn en dat de kava is geaccepteerd. We mogen de hele lagoon bezoeken en vissen in hun water. We worden ook gewezen op de algehele zondagsrust. In Fiji is men zeer religieus en staat de hele zondag in het teken van de kerk.

Ba's Kitchen - Fulaga
Everything goes by foot - Fulaga

Kava

Soki en Ba worden ons gastgezin en na een rondleiding door het dorp worden we uitgenodigd voor de thee. Om er al snel achter te komen dat het vandaag Soki zijn verjaardag is en ze dat graag vieren met een kava ceremonie. En zo zitten we rond de klok van drieën aan onze eerste kava. Voor een eerste dag op het eiland zijn het bijna te veel indrukken om te verwerken.

Hier op de eilanden in de Lau groep wordt, zo zeggen ze, geen alcohol gedronken. We hebben in de dorpen ook geen alcohol gezien. Maar kava drinken ze des te meer. Kava zijn de wortels van de kavaplant, welke jaren groeit voordat de wortels geoogst en gedroogd worden. Deze kava wortels worden gestampt tot een poeder en vervolgens in een kava schaal gemengd met water. Iedereen die deelneemt aan de kava sessie zit in een kring op de grond rond deze schaal en krijgt in een halve kokosnoot kava. De kava drink je in een teug op, waarna het kokosnoot kopje gevuld wordt voor de volgende. Het smaakt een beetje grondig en je krijgt vooral een heel vol gevoel van de kava.

In familiaire sfeer drinken de mannen en vrouwen kava, maar tijdens de meer officiële gelegenheden is het een mannen aangelegenheid. Het is een heel sociaal gebeuren met mooie gesprekken en een langzaam rustiger wordende groep mensen. Want dat is wel wat de kava een beetje doet in mijn beleving. Worden wij van de alcohol juist spraakzamer en ongeremder, de kava maakt je heel rustig en brengt een soort stilte over de groep.

Sunday lunch in Fulaga

Onderdompelen in het dorpsleven

De eerste week van ons drie weken durende verblijf in Fulanga dompelen we ons volledig onder in het dorpsleven en het leven van ons gastgezin. We zijn elke dag wel in het dorp te vinden.  De mensen leven hier in kleine huizen op palen, vaak gemaakt van hout en metalen platen. In de meeste huizen liggen prachtige gewoven matten welke dienst doen als eettafel, bank en relaxplek tegelijkertijd. De enige banken die ik hier ben tegen gekomen zijn de kerkbanken. De meeste huizen hebben de keuken in een apart gebouw naast het huis. Ze koken op een houtvuur de meest heerlijke gerechten. Internet hebben ze hier niet en alles gaat te voet of over het water in de fiberglas boten. Te voet betekent voor de meeste mensen hier op blote voeten.

In het dorp heeft iedereen zijn eigen stuk grond waar ze een tuin hebben, daarnaast wordt er, vooral door de vrouwen, veel gevist en worden er schelpen en krabben gezocht. Bij bijzondere gelegenheden gaat er een varken in de lovo, de ondergrondse oven. Maar ze leven hier vooral van vis, cassave en kokosnoten. Met daarnaast groenten als pompoen en aubergine toveren ze heerlijke lokale gerechten op tafel. Curries, vis op allerlei manieren bereidt en zelfs de toppen van de cassave bladeren worden gekookt en gegeten als een soort spinazie.

Er zijn een aantal kleine winkeltjes in het dorp, waar men basis behoeften als melkpoeder, meel, rijst, suiker en eieren kan kopen. Bij een winkel moet je denken aan een klein metalen hokje. Wanneer de deur open is kun je er wat kopen. Is de deur dicht, dan moet je even op bezoek bij de eigenaar thuis om te vragen of je wat kunt kopen. Soki en Ba zijn de eigenaren van een van deze winkeltjes en het was leuk om te zien hoe dit in zijn werk gaat.

Wanneer wij er zijn heeft de bevoorradingsboot net een maand overgeslagen en dat is te zien. De winkels zijn gesloten wegens onvoldoende voorraad en iedereen heeft nog maar weinig suiker en meel. We delen dan ook regelmatig wat met ons gastgezin. Dit zijn luxe producten hier op het eiland. Verder zijn ze eigenlijk volledig zelfvoorzienend.

Maar wat vooral opvalt is de vriendelijkheid van de mensen. Iedereen stopt om een praatje te maken en ze zijn ontzettend gastvrij en delen wat ze hebben. Ba laat ons bijna nooit terug naar de boot gaan zonder dat we wat gegeten hebben. Eten lijkt in cultuur van Fiji erg belangrijk. Soms voelt dat wel een beetje dubbel, wetende dat we een boot vol eten hebben en we prima zelf kunnen koken. We nodigen Soki en Ba dan ook uit om ook een keer bij ons aan boord te komen eten. Een uitnodiging die ze graag aannemen.

Weaving in Fulaga
Weaving - Fulanga

Vrouwendag

“Kom je ook naar de vrouwendag?” vraagt Ba. Elke woensdag werken de vrouwen in het dorp samen aan een weef project van een van de vrouwen. Fulanga is een van de eilanden die bekent staat om de handgeweven matten. Ik wil graag meer leren over het weven en het lijkt me heerlijk om weer eens even alleen onder vrouwen te zijn, dus ik ga graag op dit aanbod in. Met een zoete citroencake vertrek ik op woensdagmorgen naar het dorp.

Wanneer ik binnenkom zijn de vrouwen al druk bezig. Achterin het gemeenschapsgebouw weven drie vrouwen aan dezelfde mat. Terwijl een aantal andere vrouwen uit de gedroogde bladeren de linten snijden die voor het weven gebruikt worden. Charlotte legt me uit hoe ik de nieuwere pandamus bladeren moet bewerken, zodat deze zachter worden om daarna buiten in de zon gelegd te worden om te drogen. Dit zachter maken van de bladeren wordt gedaan door met de zijkant van een schelp de bladeren te bewerken.

In tegenstelling tot de mooie gekrulde bladeren die de andere vrouwen produceren, blijven die van mij vrij recht. “Dat is niet erg” zegt Charlotte heel vriendelijk. Maar ik denk dat ik toch nog wat meer moet oefenen. Het is mooi om te zien hoe de vrouwen samenwerken, maar ook hun rust pakken wanneer dat nodig is. Regelmatig gaat er even iemand liggen om te relaxen en daarna weer aan het werk te gaan. Wat heerlijk dat dat zomaar kan, na zes maanden hard werken in Nederland kan ik me dat maar moeilijk voorstellen.

Working on the school generator in Fulanga
Genarator fixing at Minies place

Klussen

Ze zijn er in het dorp al snel achter dat Jaap handig is in het repareren van dingen. Nadat de eerste generator weer bromt worden we regelmatig aangesproken of we iets kunnen maken. Dit gaat van generatoren tot buitenboord motoren en zonnepaneel installaties. Gelukkig doet Jaap het graag en is het een heel fijne manier om iets terug te doen voor de mensen in het dorp.

Het zijn ook processen, waarbij je een mooi inkijkje krijgt in het eilandleven. Wanneer blijkt dat een onderdeel van de schoolgenerator niet meer werkt en vervangen moet worden gaat Jaap samen met Soki langs alle oude generatoren in het dorp om te kijken of ze het onderdeel kunnen vinden. Uiteindelijk vinden ze twee stuks, maar allebei zijn ze kapot. Helaas voor de school, moet het onderdeel besteld worden in Suva. Waarschijnlijk duurt het wel een aantal boten -en dus maanden- voordat dit onderdeel richting Fulanga komt. Gelukkig horen we later dat zowel in Fulaga als in Ogea de batterijen van de zonnepaneel installatie op de school vervangen zijn. Misschien is de generator nu minder vaak nodig.

The food from the lovo is ready to eat

Lovo en verlichting

Soki heeft in zijn winkel geen verlichting en Jaap maakt voor hem van de batterijen en het zonnepaneeltje uit een Chinese fishfinder boei en wat ledlampjes licht in de winkel. Als dank hiervoor nodigen Soki en Ba ons uit voor een lovo. Ze slachten een klein varken en Jaap helpt Soki met alle voorbereidingen, terwijl ik met Ba op de vrouwendag ben.

Ze graven een gat in de grond en stoken hier een vuur. In dit vuur gaan ook stenen, welke ontzettend heet worden. Wanneer de stenen heet genoeg zijn wordt het hout weer uit de vuurplaats gehaald en op een gewoven palmblad worden het varken en de bijgerechten in het gat geplaatst. Waarna deze vervolgens weer worden afgedekt met bladeren en het zand weer over de vuurplaats gaat. Het eten gaart nu ongeveer in 2 uur klaar en is werkelijk verrukkelijk.

Waar we wel aan moeten wennen is dat eten en kava drinken niet samen gaan. Wanneer de mannen klaar zijn met koken komt de kava bowl tevoorschijn en drinken ze kava. Op de vraag wanneer we willen eten geven we aan dat dat voor ons niet uitmaakt en dat rond zessen prima is. Op een gegeven moment wordt er voor twee personen gedekt en kunnen wij gaan eten, terwijl de rest van het huis gevuld is met kava drinkende mensen. Dit voelt ontzettend raar en is zo anders dan wij gewend zijn. Waarbij het tafelen juist iets heel gezamenlijks is. Hier eet men aansluitend op het kava drinken. Maar we leren snel en wanneer we weer worden uitgenodigd voor het eten en kava, stellen we voor dat we komen kava drinken en niet eten. Dit vinden ze een prachtige oplossing, al krijgen we nu wel take away mee naar de boot…

In deze week leren we veel over het leven en de cultuur op het eiland. We genieten met volle teugen en niet alleen van de kava. Maar het is tijd om de lagoon te verkennen. De komende dagen is het rustig weer om te snorkelen in de pas en we willen graag de andere zeilers ontmoeten die inmiddels aangekomen zijn. We zeggen voor nu gedag tegen Soki en Ba en beloven zeker nog terug te komen voordat we uit Fulaga vertrekken.

Preparing the lovo - Fulaga
Food cooked in the lovo - Fulaga

8 Reacties

  1. Wat heb je ons weer mooi meegenomen naar een voor ons totaal andere wereld. Dank je wel.

  2. Hoi Minke en Jaap
    Wat weer geweldige verhalen van jullie
    Ik geniet daar ook elke keer weer van.
    Hier gaat het goed met mij
    Komen jullie Jirka en Katja uit Dolsko ook weer tegen
    Groeten van Gonnie

    • Hallo Gonnie,
      Wat fijn om van je te horen. Ik weet eigenlijk niet waar Jirka en Katja op dit moment zijn. Ze wilden langere tijd in Frans Polynesië blijven. Maar wie weet, plannen kunnen veranderen, komen we ze tegen.

      Veel liefs,
      Minke

  3. Prachtig Jaap en Minke, fijn om te lezen, te volgen, te leren, ontspannen leven dicht bij de natuur.

    Leafs Gyana

  4. Wat weer mooi geschreven en wat een bijzonder leven hebben jullie mogen leiden met deze bijzondere mensen.

  5. Dank voor de weer prachtige verhalen

  6. Wat weer een bijzondere belevenissen Minke en Jaap. Dat werken daar is duidelijk wat anders als wat jij Minke, die 6 maanden hebt gedaan. Dat was ook weer een goede ervaring. Geniet van alles. Groetjes Bertus en Cisca

  7. Hallo Minke en Jaap

    Morgen ben je jarig Minke
    Daarom hierbij mijn felicitaties
    Ik zal er wel een glaasje wijn op drinken

    Geniet nog maar van alles wat je nog kunt doen

    Liefs van Gonnie