“Keri, When can we go to senora Gabriella?” Al een paar dagen stel ik haar een vraag in deze strekking. Ik voel me een beetje een drammer. Maar toen we voor de eerste keer in Puerto Eden kwamen wilde ik al graag een hand geknoopt mandje kopen bij deze dame. Toen is het niet gelukt in de periode dat we daar waren. En dus wil ik niet vertrekken zonder haar een bezoek gebracht te hebben. Het is immers onze laatste mogelijkheid.
En dan is het opeens zover. We hebben een afspraak. Over de steiger langs het water lopen we naar haar huis. Keri heeft wat kleren voor haar mee en ik draag een grote bos van een soort grasachtig riet. Deze heeft Keri het afgelopen half jaar voor Senora Gabriella verzameld en daar maakt ze haar authentieke mandjes van. Door deze te verkopen aan toeristen verdient ze haar inkomen. Met de hoeveelheid toeristen in Puerto Eden zeker geen vetpot.
Ik vraag Keri van te voren hoe het zit met de beleefdheidsnormen. Ik vind dat lastig in dit dorp. Als Keri en Greg ons aan mensen voorstellen is de een heel open en toegankelijk, terwijl de ander alleen een knikje met het hoofd geeft. Keri legt uit dat de mensen hier vaak het gevoel hebben dat de rijke Chilenen op hun neerkijken. Wat ze heel vervelend vinden. En wij zeilers worden, helaas, vaak gezien als heel rijke mensen. En om heel eerlijk te zijn, in hun ogen zijn we dat natuurlijk ook. Keri legt uit dat ik gewoon moet afwachten. Ze zal haar een zoen geven, maar kan volstaan met een knikje naar mij en alles wat daartussen zit.
Als Senora Gabriella de deur open doet zie ik een kleine vrouw op oudere leeftijd. Ze is één van de oudste inwoners van het dorp en een 100% afstammeling van de Kawéskar indianen. De indianen die in de omgeving van Puerto Eden altijd hebben weten te overleven door te leven als jagers en verzamelaars. Ze is nog één van de weinige Kawéskar die hier nu nog wonen. In 1930 heeft de Chileense luchtmacht in dit gebied een basis gebouwd waar vliegtuigen, onderweg van Puerto Montt naar Punta Arenas, konden landen en tanken. De contacten met de geciviliseerde wereld betekende niet veel goeds voor de indianen, zo wordt in onze cruisingguide geschreven. De balans in hun leven werd grondig verstoord en ze moesten zich conformeren aan nieuwe regels. Daarnaast werden ze vaak ingezet als goedkope arbeiders in ruil voor eten en alcohol. In 1969 werd Puerto Eden gebouwd en werden de 43 nog levende indianen van Yeterkté naar Puerto Eden verhuisd, waar ze een huis kregen. Als ik even een rekensom maak realiseer ik me dat Senora Gabriella gezien haar leeftijd tot één van deze drieënveertig personen heeft gehoord.
Net als Keri krijg ik van Senora Gabriella een kus en een warme knuffel. Ik ben eigenlijk heel erg onder de indruk. We worden uitgenodigd in haar huis. Terwijl de dames over en weer alle wetenswaardigheden uitwisselen kan ik ongegeneerd de omgeving in mij opnemen. Het huis is aan de buitenkant volledig gerenoveerd met overheidssubsidie, maar aan de binnenkant is het nog volledig in oude staat. En niet te vergelijken met een huis in Europa. Het huis is absoluut niet groot en naast twee deuren, die waarschijnlijk naar een slaap- en badkamer leiden, is er een keuken annex woonkamer. Het fornuis wordt gestookt op hout en is tegelijkertijd ook de verwarming. Voor onze begrippen is de kamer sober ingericht met een eettafel met een paar stoelen. Daarnaast her en der een paar comfortabelere stoelen. Van een aparte zit- en eethoek zoals wij dat kennen is geen sprake. Naast een klein kastje staat er in de hoek van de woonkamer een diepvries. Aan het fornuis hangen eigen gemaakte gerookte mosselen en het ruikt ook naar gerookt eten. Het blijkt dat ze net een lunch van gerookte Roballo (een witvis) hebben gehad. Allemaal eten wat ze in de directe omgeving van Puerto Eden kunnen vinden.
Als Keri vertelt dat ik graag haar handwerk zou willen zien verdwijnt ze in één van de kamertjes. Waarna ze terug komt met verschillende mandjes, een boek en een ingelijste foto. Senora Gabriella haar handwerk is door de overheid aangewezen als authentiek handwerk. De ingelijste foto is het certificaat wat ze me graag wil laten zien en in het boek staat een heel verhaal over haar geschreven met mooie foto’s van haar werk. Dit is één van de redenen dat ik graag juist bij haar wat wil kopen. Het is maar de vraag hoe lang deze oude dame nog in staat is om dit handwerk te kunnen doen. Het fleurt onze boot mooi op en we betalen rechtstreeks aan degene die deze manden maakt. Ze heeft een prachtig bolvormig mandje met een deksel erop en een hengsel eraan om het op te hangen. Ik heb geen idee waar ik dit mandje kwijt kan, maar ik ben op slag verliefd. Dit wordt hem!
Nu alles op tafel staat stelt Keri voor een kleine fotoreportage te doen, zodat een vriendin van haar een soort visitekaartjes kan maken voor Senora Gabriella. Met daarop aan de ene kant het bewijs van authenticiteit en een mooie foto van haar werk aan de andere kant. Welke Senora Gabriella dan bij haar manden kan doen. Dat lijkt Senora Gabriella wel wat en met elkaar maken we een mooie opstelling voor een shoot. Er komt een donker kleed uit de slaapkamer om haar spulletjes mooier uit te laten komen en uiteindelijk gaat ze ook zelf met haar spullen op de foto.
Ik realiseer me dat dit allemaal misschien een beetje raar overkomt. In Nederland zijn dit soort dingen toch de normaalste gang van zaken? Dat klopt, maar hier niet. In dit dorp is men volledig aangewezen op de buitenwereld. Puerto Eden ligt halverwege tussen Puerto Williams en Puerto Montt. Het dorp is omgeven door water, er zijn geen auto’s en alleen een soort van steigers langs het water waarmee je door het dorp kunt wandelen. Er wonen misschien nog ongeveer 80 mensen in het dorp, op de school zitten elf kinderen en ze zijn volkomen afgesloten van de wereld om hen heen. Voor het internet, de verbinding met ‘buiten’, draait 24 uur per dag een kleine generator die de zendmast van stroom voorziet. Tussen drie en vijf is de generator die elektriciteit levert voor het dorp buiten werking om diesel te besparen. Alles wat op elektriciteit werkt is dan buiten werking, zoals kachels, koelkasten en verlichting. Twee keer per week komt er een ferry en één van deze ferry’s heeft verse spullen aan boord voor de paar winkeltjes in het dorp. Stap je op de ferry dan ben je anderhalve dag onderweg om naar de dichtstbijzijnde redelijke stad te varen. Kaartjes laten maken in dit dorp is gewoon geen optie. Ik vind het een prachtig gebaar dat andere mensen aanbieden dit voor deze vrouw te organiseren en te betalen. En als klap op de vuurpijl hebben wij daarmee een hele mooie en warme middag met elkaar
Naast de mand wil ik ook graag iets wat we dagelijks kunnen gebruiken en ik vraag haar of ze onderzetters kan maken voor onze pannen. Dat wil ze graag doen. En zo hebben we nu een aantal prachtige spullen aan boord, welke een aandenken zijn aan onze tijd in dit gebied van Chili. En ben ik erg blij dat ik een beetje heb lopen drammen. Dit was een heel bijzondere middag met een meer dan bijzondere vrouw.