Een varken voor je verjaardag!

Kano op de lava rotsen bij Ranvetlam

By Minke

23 December 2023

Jaap heeft een grote wens voor onze reis door Vanuatu. Hij wil graag de vulkaan Benbow van Ambrym op lopen. Een wandeling die hij jaren geleden heeft gemaakt toen hij daar was. Hij verbleef toen een nacht in het dorp Ranvetlam en heeft samen met twee gidsen het eiland doorkruist, met een stop op de rand van de vulkaankrater, waar je in de diepte neer keek op twee actieve en rood gloeiende lava meren.

Dat we deze wandeling willen doen, maakt eigenlijk dat we besloten hebben om bij aankomst in Vanuatu niet naar het populaire Tanna te gaan om de vulkaan te zien. Ambrym lijkt ons een stuk minder toeristisch en het is voor Jaap een mooie gelegenheid om te kijken hoe het nu is met de gids uit Ranvetlan die ze jaren geleden mee aan boord hadden op de Soren Larsen.

Waar we normaliter veel uitzoekwerk verrichten op het internet, laten we dat nu achterwege. We weten dat we in het dorp een gids moeten huren om daarna de bijna 1200 meter hoge top te bedwingen. Niet meer en niet minder… Stom! Want pas op de laatste mijlen naar Ambrym komen we erachter dat er tijdens de vulkaanuitbarsting in 2018 een implosie heeft plaatsgevonden en de lava meren zijn verdwenen. Het is nog steeds een immense krater, maar niet meer rood oranje, zoals we verwacht hadden.

Zwart vulkaanzand Ambrym
Wandelpad in de rivier Ambrym - Bencow

Toch wordt het een prachtige tocht die we samen met onze vrienden van Rhapsody en Starlight maken. Bijna 30 kilometer van de zee naar 1150 meter en weer terug. Over bergruggen en door diepe dalen, om vervolgens kilometers lang vals plat omhoog te lopen over de hete en open vlakte van zwart lava zand. Alsof je over het strand loopt zakken mijn schoenen bij elke stap weg en ben ik super blij wanneer ik een hard stuk zand vind waar ik redelijk goed kan lopen. Het laatste stuk klimmen we omhoog door een rivierbedding om uiteindelijk via een stijl en smal pad de krater te bedwingen. Maar het uitzicht vanaf de kraterrand is spectaculair en zeer de moeite waard.

vulkaankrater Bencow Ambrym
Uiutzicht vanaf de krater Ambrym - Bencow

Bij terugkomst in Ranvetlam zijn we in een woord kapot. Deze wandeling was imponerend, maar ook een ware aanslag op ons lichaam. We weten in een klap hoe onze conditie ervoor staat. We drinken nog een paar kokosnoot kopjes kava in het dorp en gaan dan terug naar onze boten. Ik ben blij dat we een kliekje in de koelkast hebben staan dat we alleen maar hoeven op te warmen. We douchen, eten en dan duik ik snel mijn bed in met de hoop dat ik er morgen ook weer uitkom en de spierpijn meevalt.

De kavabar in Ranvetlam

Markt en ontmoeting

De volgende morgen worden we rond tienen in het dorp verwacht. De dorpelingen hebben de dag ervoor lang op ons gewacht, om ons wat groenten en fruit te kunnen verkopen. Wij hadden echter alle tijd nodig om de wandeling te volbrengen en waren maar net voor het donker terug in het dorp. Te laat en dus vandaag een nieuwe kans om wat verse groenten en fruit te kopen.

Het dorp Ranvetlam is een prachtig dorp op een heuvel, nauwelijks zichtbaar vanaf de zee. De huizen hebben weer een heel andere bouwstijl dan op de andere eilanden. De inwoners zijn vriendelijk en goedlachs als altijd. We kopen verschillende groenten en het is mooi te zien hoe de markt in dit kleine dorp in zijn werk gaat. Normaliter wordt er onderling geruild en verkopen aan toeristen vind bijna nooit plaats. De dames zijn enigszins schuchter en willen graag dat wij bepalen wat we aan hun geven voor de groenten. Lastig, want wij weten natuurlijk niet hoeveel tijd en energie het hen gekost heeft de groenten te verbouwen, of wat ze nodig hebben aan rijst, suiker of andere producten waar ze moeilijk aan kunnen komen. Wanneer je te lang over deze vraag nadenkt krijg je het bijna in je handen gedrukt. Een cadeau. Wat natuurlijk het laatste is wat we willen. Uiteindelijk betalen en ruilen we voor de groenten en lijken we allemaal tevreden. Daarna hebben we nog een laatste missie in het dorp, op zoek naar de vrouw van Isaiah.

Isaiah heeft jaren gewerkt als lokale gids op de Soren Larsen. Wanneer we de eerste keer aankomen in het dorp herkennen de mannen Jaap al snel als kapitein van het schip en de man met wie ze naar de andere kant van het eiland zijn gelopen. “Je bent wel wat gegroeid” zegt een van de mannen wijzend op Jaap zijn buik. Maar ze vinden het vooral heel mooi dat we de moeite hebben genomen om terug te komen naar hun dorp. We horen al snel dat Isaiah een aantal jaren geleden is overleden. Zijn vrouw woont nog wel in het dorp en we willen haar wat basis voorraden brengen. Ze is niet thuis, maar we leggen het bij haar op de stoep. We komen in het dorp wel Ropert tegen. Hij blijkt hun zoon en we spreken die avond af om op het strand zijn familie te ontmoeten. Ze zijn een nieuw huis aan het bouwen buiten het dorp, waar ze sinds een paar weken wonen.

Ranvetlam Village

Een varken voor mijn verjaardag?

Terwijl de kinderen van het dorp op het strand spelen delen wij op het strand verhalen. Verhalen zijn belangrijk op de eilanden en het is interessant wat langer met locals in gesprek te zijn. Jessica heeft de bladeren van de pompoen voor ons meegenomen en terwijl wij dames les krijgen in hoe we deze als het ware moeten schillen en klaarmaken hoor ik Jaap en Ropert praten over een varken. Was het Ropert zijn bedoeling om ons voor een volgend bezoek uit te nodigen voor een varken. Ze komen erop uit dat Ropert gaat kijken of er een varken gekocht kan worden op het eiland, voor mijn verjaardag…

Het blijkt een meesterlijke zet van Jaap om een varken te kopen voor mijn verjaardag. Al is het natuurlijk wel apart, wie krijgt er nu een varken cadeau voor zijn verjaardag? En dan niet een levend varken, maar een om te eten. Maar dit varken leidt tot een van de meest bijzondere verjaardagen in mijn leven.

Verjaren op Ambrym

In de ochtend komen de buurboten langs en wordt ik in het Nederlands toegezongen, waar ze echt op geoefend lijken te hebben want het klinkt heel goed! Nadat ik verwend ben met cadeautjes, gaan we naar de kant en wandelen naar het huis van Ropert en Jessica. Ze wonen op een prachtige plek en zijn alles nog aan het aanleggen. Ze bekennen eerlijk dat ze gisteren hard gewerkt hebben om het voor ons klaar te maken. Zo hebben ze de waterleiding aangelegd en is er flink opgeruimd. In het kleine huis slapen ze met alle gezinsleden. Achter het huis is een tuin en ze hebben onder de bomen een gebied opgeruimd waar wij vandaag gaan koken.

Het varken ligt al klaar in de keuken, een bladerdak op palen waar ze een houtvuur hebben branden en waar het varken op een gewoven mat ligt. Hij is al dood en wordt nu besprenkeld met kokend water om de haren en ander vuil te verwijderen. Daarna wordt het varken opgehangen aan een boom en vakkundig afgebrand (de laatste haren) en geslacht. De mannen helpen waar ze kunnen, terwijl de jongste zoon, een kleuter, de lever in handen heeft gekregen en niet meer loslaat. Een delicatesse wordt ons uitgelegd en de kinderen vinden deze heerlijk. Zij liever dan ik. De lever wordt pas losgelaten wanneer hij aan een spies op het vuur gebakken wordt. Het is grappig om te zien dat dit ook het enige is wat hij eet. Het moet dus wel heel speciaal en lekker zijn.

Een lokale dag

Wij dames helpen Jessica met de voorbereidingen voor de lunch. Ze hebben besloten dat we een lokale ervaring krijgen en dat er niet alleen lokaal gekookt wordt, maar ook lokaal gegeten. En de lunch is heerlijk! Verschillende soorten knollen, gegaard in het vuur en daarbij geroosterd varken. Ik kan alleen maar een grote glimlach op mijn gezicht toveren. Hoe bijzonder en hoe fijn om dit samen en met elkaar te doen. Misschien wel het grootste voordeel van lokaal eten: geen afwas! Alle bladeren gaan na het eten het vuur of de natuur in.

Na de lunch wordt het vuur opgestookt en vinden de voorbereidingen plaats om de rest van het varken in de grondoven klaar te maken voor het diner. Het is maar een klein varken, maar toch. We eten er uiteindelijk met meer dan tien personen van. We spreken af om vlak voor zonsondergang weer bij hen te komen, de oven uit te pakken en daarna naar het strand te gaan om kava te drinken en met elkaar te eten.

Wij nemen de nodige drankjes mee naar de kant om het feest compleet te maken. Het eten is in een grote, van palmbladeren gewoven schaal naar het strand gekomen en hangt in de boom te wachten tot we zover zijn. We drinken de ontzettend sterke kava en laten de rest van deze drank al snel aan Ropert en zijn broer. Kon je in Fiji de hele avond kava drinken, hier in Vanautu is het gemaakt van verse wortels en zo sterk dan je na twee koppen echt meer dan genoeg hebt gehad. Na het eten gaan we terug naar de boot. Het is cruisers bedtijd en ik mijmer nog na over deze bijzondere dag. Morgen gaan we anker op en op weg naar Luganville.

Verjaren op Ambrym

Cyclone Lola

Noot:

Een maand later en nog voor de start van het cycloonseizoen verlaten wij Vanuatu en zeilen ongepland naar de Solomon Eilanden. Cycloon Lola is op weg naar Vanuatu en zal Ambrym als categorie 4-5 storm vol raken. De schade is enorm. Gelukkig heeft iedereen in het dorp het overleefd. Maar de huizen en tuinen zijn verwoest. Drinkwater is opeens schaars. Ada en John van de Rhapsody zijn in Vanuatu gebleven en hebben geschuild in een hurricane hole. Na de storm organiseren ze dat er een watertank naar de familie wordt gestuurd. We zijn de Rhapsody echt super dankbaar dat ze dit op zich hebben genomen en we hopen dat deze bijdrage een klein steuntje in de rug aan deze liefdevolle familie is geweest.

Ada heeft een prachtig blog geschreven over hun beleving van de cycloon en de hulp die ze hebben georganiseerd. Je kunt dit blog hier lezen.

Hieronder ook een aantal foto’s die we kregen van Ropert en Jessica.

Damage cyclone Lola Ranvetlam - Ambrym
Cyclone Lola - Ambrym
Schade Cyclone Lola Ambrym

2 Comments

  1. Wat een fantastisch en rijk verhaal

  2. Geweldig dat ik dit weer lees.
    Wat een belevenis.
    Ik wens jullie een voorspoedig 2024 en hoor graag meer van jullie avonturen.
    Groetjes van Gonnie.